Bríd agus Blaise

San Blas, Dubrovnik, An Chróit

Thosaigh seo ar fad le ríomhphost ó sheiplíneach in DCU, Joe Jones. Beidh lámha leagtha ar sceadamáin inniu, mar gur inniu Lá Blas (nó Blaise - ní raibh mé in ann theacht ar leagan Gaeilge den ainm ar an idirlíon). Is  léir gur éarlamh ar dhrochsceadamáin é Naomh Blas. Agus tá drochsceadamán agam le tamall. Mar sin de, ainneoin is nach gcreidim ann a bheag ná a mhór, tógadh leis na naoimh mé, agus cuirim spéis ina leithéid agus is breá liom na scéalta. Agus tá mé i ndiaidh roinnt ábhair a chur in airde ar 'Fiche Cluiche' mar gheall ar Bhríd mar bhandia na nGael.

Agus nuair a chuartaigh mé leagan Gaeilge den ainm 'Blaise' níor tháinig mé ar 'Blas' sa Spáinnis. Agus tá 'San Blas' go coitianta ní amháin sa Spáinn, ach ar fud na hEorpa chomh maith, is cosúil. Cuirtear síos ar fhleadh a mhaireann seachtain in Valencia na Spáinne in onóir San Blas an tseachtain seo, ach ní aon iontas é sin. Muide na Gaeil amháin a shiúlann isteach san Earrach faoi smúid ag an Charghas - 'Carnaval' agus 'Fallas' agus 'Feria' agus 'Fiesta' a bhíonn ag gach duine eile! No fair!

Cibé ar bith, le linn mo chuid surfála ar an idirlíon tháinig mé ar an phaidir (liodán?) seo do Bhríd, i nGáidhlig na hAlbain. Chuir mé Gaeilge ar an leagan Béarla - ach beidh scoláirí Gáidhlige in ann leagan níos críochnúla a chur i bhfeidhm. Is féidir theacht air agus ar na scéalta a ghabhann leis Anseo  agus leagan thíos chomh maith.

Impí ar Bhríd, ó Albain
Brighid nighean Dùghaill Duinn  ‘Ic Aoidh ‘ic Cuinn ‘ic  Criara ‘ic Caibre ‘ic Cais ‘ic  Carmaic ‘ic Cartaich ‘ic Cuinn Brighde nam brat,  Brighde na brig,  Brighde nan cleachd,  Brighde na frìth.  Brighde nan gealachos,  Brighde na bìth,  Brighde nan gealaphos,  Brighde na nì.  Brighde bean chomainn,  Brighde na brig,  Brighde bean chobhair,  Brighde bean mhìn.  Brighde ciabh Moire,  Brighde Moime Chrìosd, -  Gach latha agus gach oidhche  Nì mi Sloinntearachd na Brighd,  Cha mharbhar mi  Cha ghuinear mi,  Cha charachar mi,  Cha ghonar mi,  Cha spaltar mi,  Cha spùillear mi,  Cha saltrar mi,  Cha rùisgear mi,  Cha reubar mi,  Cha mhó dh’fhàgas  Crìosd an dearmad mi.  Cha loisg grian mi,  Cha loisg teine mi,  Cha loisg ial mi,  Cha loisg gile mi.  Cha bhàth uisge mi,  Cha bhàth sàla mi,  Cha bhàth lighe mi,  Cha bhàth burn mi.  Cha laigh bruaill-brì orm,  Cha laigh suan-dubh orm,  Cha laigh druaill-drì orm,  Cha laigh luaths-luis orm.  Tha mi for chomraig  Mo Naomh  Moire;  ‘S I mo chaombh chomainn  Brighde.	Brighid iníón Dùghaill Duinn  ‘Ic Aoidh ‘ic Cuinn ‘ic  Criara ‘ic Caibre ‘ic Cais ‘ic  Carmaic ‘ic Cartaich ‘ic Cuinn Brighid na mbrat,  Brighid na cruaiche móna,  Brighid na gruaige cataí,  Brighid na n-orthaí.  Brighid na gcosa geala,  Brighid na cailme,  Brighid na mbosa geala,  Brighid na gcine.  Brighid, banchara,  Brighid na cruaiche móna,  Brighid, bean chabhair,  Brighid, bean mhín.  Brighid, folt Mhuire,  Brighid, Máthair Chríost,  Gach lá agus gach oíche Déarfaidh mé Liodán Brighide,  Cha mharaítear mé,  Cha ghontar mé  Cha chimítear mé,  Cha shátar orm,  Cha scoiltear mé,  Chan éignítear mé  Cha ndéantar satail orm  Cha nochtar mé,  Cha réabtar mé  Cha ndéanann Críost dearmad orm  Cha loisceann grian mé, Cha loisceann tine mé,  Cha loisceann léas mé, Cha loisceann gealach mé . Cha bhánn uisce milis mé,  Cha bhánn sáil mé,  Cha bhánn tuile mé,  Cha bhánn abhainn mé. Cha luíonn tromluí orm,  Cha luíonn suan dubh orm  Cha luíonn suan draíochta orm , Cha luíonn “ Luaths-luis” orm Tá mé faoi chumhdach Mo Mhuire,  Is í mo chaomhchumann,   Brighid.
Carmina Gadelica, Volume III, le Alexander Carmichael  Agus tá leagan deas den amhrán 'Gabhaim molta Bhríde' ar fáil ar YouTube (ANSEO)