Friday, 30 March 2018

Scríbhneoirí Ard Mhacha

Réamonn Ó Ciaráin ar an cheamhara, Byddi Lee i mbun an tí

Fuair mé cuireadh ó Byddi Lee cúpla mí ó shin páirt a ghlacadh sa chéad Oíche Splancfhicsin de chuid Scríbhneoirí Ard Mhacha, agus tá lúcháir orm gur ghlac mé leis an chuireadh. Ba é a rud a tharraing m'aird an chéad uair riamh ná go raibh an léamh le bheith dátheangach. Agus lena chois sin, ba é Réamonn Ó Ciaráin a bhí ag plé leis na píosaí Gaeilge. Is é Réamonn a scríobh leagan den Táin agus ar chuir an t-ealaíontóir Machach Dara Vallely maisiú leis.

Thaisteal mé suas an tseachtain seo caite agus bhí an-oíche agam, i ndáiríre. De ghnáth, nuair a bhíonn na hócáidí seo ar siúl, bíonn cúpla seoid luachmhar i measc na ngnáthchloch éibhir, ach ní mar a shíltear bítear. Bhí an caighdeán an-ard, rud a rinne an oíche an-phléisiúrtha ar fad. Bhí sé thart ró-ghasta - dea-chomhartha.

Ná glac le m'fhocal gur an-oíche a bhí ann, bí ag amharc ar na léitheoirí. Tá an cur síos agus físeáin de na léamha féin ar bhlag Byddi, ANSEO, a bhuí léi féin agus le Réamonn. Fágaim cúpla pic breise thíos.

Beidh oíche eile acu i mí an Mheithimh. Tá súil agam a bheith ann arís, ag éisteacht.

Jay Faulkner


Damien Mallon

Leabhar Damien Mallon

Pamela Brown



Trish Bennett
Karen Mooney
Réamonn Ó Ciaráin

Seán Ó Farraigh
Cathy Carson
Malachy Kelly





Thursday, 29 March 2018

Creidim í

Mnábalta amuigh ar na sráideanna
Thosaigh na sluaite ag bailiú ar lá feanntach fliuch i mBaile Átha Cliath, i mBéal Feirste agus i gcathracha eile ar fud an oileáin inniu. Bhí bean amháin ann, gan dlíodóir aici, a ndearna a saol, a fo-éadaí agus a h-iompar a mheas os comhair an domhain mhóir. Bhí ceathrar imreoir rugbaí fir agus dlíodóir an duine acu, cúisithe as gníomhartha éagsúla. Scaoileadh saor na fir.

teaachtaireachtaí ar na gutháin phóca ag an fir a scaoileadh saor

Níl mé chun breithiúnas a dhéanamh ar na fir. Rinneadh sin sa chúirt nuair a scaoileadh saor iad, nuair a dúradh gur chomhartha a bhí ann nach éigniú a bhí ann mar níor scread sí.  Tá mé chun a dheimhniú go gcreidim í nuair a deir sí nár thoiligh sí do na fir éagsúla a ghlac leis gur thoiligh sí an oíche sin.


Thosaigh an slua i mBaile Átha Cliath a bhailiú go ciúin. D'fhan siad ciúin agus d'éirigh an slua níos mó. Scríobh daoine ar an chosán faoin Túr Solais le cailc, teachtaireachtaí muiníne don bhean a chreidimid.
manaí muiníne á scríobh ar an chosán
D'éirigh an slua níos mó arís is arís eile. Bhí daoine anois ar an líne LUAS. Ghéill na gardaí don scaifte ciúin agus stop siad an LUAS, na busanna agus an trácht.

Má bhí an aimsir gruama, bhí daoine thart orm ag trácht ar an dóchas a spreag an líon mór ar an tsráid, dóchas go ndéanfaí athruithe a chur i bhfeidhm i bpróiseáil choir an éignithe. 
Ag éisteacht le speechannaí
Bhí an trácht stopaithe ar feadh beagnach uair a' chloig. Bhí moll mór daoine óga i láthair, idir fhir is mhná. Roinnt daoine ag caoineadh, roinnt daoine ag ceol. 

Bean amháin a spreag an léirsiú seo, ach an tuigbheáil ag achan bhean sa slua go raibh fíric uilíoch i gceist. Mórcheisteanna Tola agus An Dóigh a Chiaptar aon Bhean sa Chúirt má leanann sí le cás éignithe an dá cheist mhóra anseo inniu.


Bhí na Gardaí ann ach ní raibh gá leo, agus bhí siad an-mhúinte leis an scaifte a bhí i láthair. Thuig siad go raibh an-chuid taithí pearsanta ag an-chuid de na léirsitheoirí, is cosúil.

An trácht stopaithe


Friday, 23 March 2018

Na mná, 2018


Bliain eile, mná eile. 

Caitríona Ní Chléirchín (pic via Aifric Mac Aodha)
Ní gá mórán a rá faoi Chaitríona, bean Mhuineacháin atá ag léachtóireacht le hOllscoil Chathair Átha Cliath. Cnuasach agus duais go leor faoina hascaill aici!

Lara Sunday (pic via Aifric Mac Aodha)
Tá Lara ag scríobh i mBéarla leis na blianta. Anois go bhfuil sí ag foghlaim Gaeilge le Turas Eile agus ag scríobh tráchtas máistreachta faoina turas pearsanta féin sa teanga, tá sí ag scríobh i nGaeilge chomh maith.

Milène Fegan (pic via Caoimhe Ní Chathail)
D'ardaigh Milène Fegan an fuinneamh sa seomra lena slamdán, 'Obair'. Glún nua, stíl nua ach stíl a leanann oidhreacht an fhile - filíocht labhartha, amuigh i lár an urláir, muiníneach, glórach. Bhí líne amháin sa dán a raibh Milène neirbhíseach faoi, 'cunt-as-óir'... ach tháinig an slua léi.

Agnes Ní Cholla (pic via Aifric Nic Aodha)
Ní raibh Máire Dinny Wren in ann bheith linn ar an oíche. Tá cúraimí uirthi agus in ainneoin a míle dícheall chun socruithe a ullmhú don ócáid, tháinig cúpla rud aniar aduaidh ar chúrsaí agus bhí uirthi na pleananna taistil a chur ar ceal. Cúram - ceann de na cúig c-anna a mbíonn mna ag dul i ngleic leo i rith a saoil. Ach sheas a col ceathrar ar an ardán ina háit, Agnes Ní Cholla, agus líon sí an bhearna. Léigh sí scéal Mháire, 'Scáile Dheirdre', go cumasach, paiseanta. 

Edel Ní Bhraonáin (pic via Áine Durkin)
Bean óg eile a sheas an fód an oíche sin ná Edel Ní Bhraonáin. Tá súil againn go bhfeicfidh muid tuilleadh ábhair uaithi amach anseo. 

Anna Heussaff agus Mícheál Mac Donncha (pic via Aifric Mac Aodha)
Leath ama. Speech ó Mhícheál Mac Donncha, an tArdMhéara i mbliana, fear a bhronn beár saor in aisce orainn, maraon le bia i rith na hoíche. Mar a tharla, ba é breithlá an ArdMhéara é ar an lá céanna. Bhí Bean a' Tí Anna Heussaff in ann bronntanas a bhronnadh air siúd. Ár mbuíochas leis. 

Cvetka Bevc & Áine Ní Ghlinn (pic via ... cé a chuir an pic seo chugam?)
Tháinig Cvetka Bevc anall ón Slóvéin don lá. Is lá an-speisialta é sa Slóvéin, níos tábhachtaí ná Lá na Máthar a tháinig cúpla lá ina dhiaidh. Léigh sí cúpla véarsa as cúpla dán, léigh Áine Ní Ghlinn leagan Gaeilge de na véarsaí céanna. Mar a deir siad thall sa Slóvéin, Solidarnost!

Dáire Ní Chanáin (pic (via Áine Durkin)
Las Dáire Ní Chanáin an seomra lena haoibh, agus lena dán, 'Thug tú cead dó'. Is féidir an dán a léamh ANSEO ach is í Dáire lena hoscailteacht is a hionraiceas a chuir an seomra ina thost leis. 

Áine Durkin (pic via Aifric Mac Aodha)
Tá an focal adultery agus an scéal thart air i mo chloigeann fós, a Áine ...

Aifric Mac Aodha (pic via Aifric Mac Aodha)
Tá teacht ar shaothar Aifric ar fáil go forleathan.  Chuir sí críoch leis na léamha, agus ansin chuir Anna Heussaff clabhsúr oifiigiúl leis an chuid oifigiúil den oíche. 


Fionn Ó hAlmhain agus Tara Viscardi (pic via Aifric Mac Aodha)
Bhí tuilleadh bi is dí againn, maraon le ceol ó Tara agus Fionn, go dtí gur caitheadh amach muid. 






Míle buíochas leis an ArdMhéara, Mícheál Mac Donncha as a bheith fial flaithiúil in óstáil na hoíche. Fosta, buíochas le hAnna Davitt i bhForas na Gaeilge, le Ciste Sheachtain na Gaeilge agus le hOireachtas na Gaeilge as an tacaíocht airgid a chuir siad ar fáil







Monday, 12 March 2018

Comharthaí dóchais uile-oileánda

Lara Sunday (pic via Aifric Mac Aodha)
Tharla go raibh roinnt comharthaí dóchais ann, dar liom, le cúpla lá anuas, don oileán ina iomláine. Ceann amháin ná bean ó oirthear Bhéal Feirste a bheith ag léamh i nGaeilge ag féile Lá Idirnáisiúnta na mBan, Déardaoin seo caite i dTeach an ArdMhéara i mBaile Átha Cliath. Lara Sunday, file aitheanta trí Bhéarla, atá ag foghlaim Gaeilge leis an East Belfast Mission.

Dáire Ní Chanáin, Doire (pic via Aifric Mac Aodha

Milène Fegan, Béal Feirste (pic via Aifric Mac Aodha)

Na ceoltóirí, Fionn Ó hAlmhain, Cill Mhantáin agus Tara Viscardi, Béara (pic via Aifric Mac Aodha)

Edel Ní Bhraonáin, Uíbh Ráthach (pic via Aifric Mac Aodha)
Dea-chomhartha eile ná an oiread sin de mhná óga (agus fear óg amháin) ar an ardán ag an ócáid sin. Bhí scríbhneoirí óga - thuaidh agus theas - ag léamh ann.

Celia de Fréine, Cvetka Bevc agus Áine Durkin in Ionad Scríbhneoirí na hÉireann
Ar an Satharn, bhí léamh uile-oileánda de mhná eile ann, i mBéarla agus i nGaeilge, Tháinig 40 bean ó Women Aloud 'NI' go Baile Átha Cliath le lá craic agus léitheoireachta agus éisteachta a roinnt le 40 bean as 'an phoblacht'. Ní ait an rud é bean bheith ina file. Ach is ait liom agus níl mé compordach le lipéad ar bith dá bhfuil ag ceachtar taobh den teorainn ar an oileáinín seo againn...
Orla McAlinden
Orla McAlinden, mar shampla. As Ard Mhacha di ó dhúchas, Ina cónaí i gCill Dara. Ag scríobh i mBéarla. A cuid páistí ar ghaelscoil. Ag teacht isteach ar an Ghaeilge a bhí aici agus í óg.

Lucht éisteachta agus léitheoireachta ag Ionad Scríbhneoirí na hÉireann, Anna Heussaff ina measc
Beidh mé ag scríobh ar ball faoin Déardaoin i rith na seachtaine seo chugainn - agus mé buíoch d'Aifric Mac Aodha a chuir go leor de na piceanna thuas ar fáil dom. Tuilleadh ar an chead phostáil eile...