Saturday, 26 March 2016

An Fhreaslainn ag beannú orm


Tá mé i ndiaidh theacht abhaile ó Bhaile Loch Cuan, áit a raibh mé ag scríobh ar feadh cúpla lá sular landáil an chlann anuas orm. Ceantar ina bhfuil go leor de scéalta 'Dílis' lonnaithe ann atá ann, mar cheantar Leath Chathail i gContae an Dúin.

Ach ansin landáil na 'páistí' (28 agus 26!) agus An Polaiteoir (is maith leis dul áit éigin nach bhfuil aithne air - agus bí cinnte gur beag duine a éisteann le Raidió na Gaeltachta sa bhaile céanna). As sin amach ní raibh ann ach pléisiúr, pléisiúr, pléisiúr... tá an saol crua.

Tránna...

Suímh ina ndearnadh taifead ar 'Game of Thrones' . . .


Bhí mé thar a bheith sásta leis an dul chun cinn a bhí déanta agam i rith mo chúpla lá aonair, ach níor luaithe sa bhaile mé ná fuair mé scéal ó Fhoras na Gaeilge gur thit duine amach as buíon scríbhneoirí Focail Eile agus. . . an mbeadh suim agam gabháil chun na Freaslainne go cionn ocht seachtaine, ós rud é go raibh m'iarratas acu ar an liosta?

Bhuel, anois, caidé a déarfá le  tréimhse scríbhneoireachta (agus teagaisc, ar ndóigh), i dtír eile, go cionn tréimhse? Ní mhairimid ach seal - agus nach maith mar atá a fhios agam é sin.

Ní ocht seachtaine a bheas agam féin, ó tá coinní ospidéil agam abhus in Éirinn i mí na Bealtaine, ach cinnte - beidh mé ag cur cúpla íomhá in airde anseo ón Fhreaslainn.

Ag dúil agus ag súil agus ag dréim leis go mór.

Sunday, 13 March 2016

Turas Ghlas Naíon

Elizabeth O'Farrell agus Sheila Grenan
Bhí an mac liom ar thuras treoraithe thart ar Ghlas Naíon inné, mar chuid d'imeachtaí Sheachtain na Gaeilge. Is iomaí uair a bhí mé istigh sa reilig ag adhlacadh, ach ní dhearna mé 'an turas' ariamh. Nuair a chonaic mé ar chlár Sheachtain na Gaeilge é shíl mé gur aiméar maith a bheadh ann aithne 'eile' a chur ar an áit.

Tá measarthacht Gaeilge an an fhear a thug thart muid, ach bhí sé ag brath ar an ghrúpa roinnt téarmaí a sholáthar dó ó am go chéile. Roinnt de na freagraí a fuair sé ... bhí siad  ait. Ach ní raibh mé chun scairtigh amach le daoine eile a cheartú. Ach luaigh sé gur féidir le grúpaí scoile agus eile turas a chur in áirithe trí Ghaeilge. Tiocfaidh feabhas air, de réir a chéile.

Ní dheachaigh muid  thart ar feadh achair mhóir san áit, díreach ar an phíosa is gaire don gheata tosaigh. Daoine a bhain le polaitíocht an Éirí Amach, mar shampla,
Roger Casement, atá le haistriú go Murlach ar chósta Aontroma  amach anseo
  An Stáitín nua, ar nós -  
Margaret Brown
Daoine a tháinig rompu siúd, ar nós Daniel Ó Connell ina chónra
cónra Ó Connell
Ba mhaith liom dul ar ais agus cuairt a thabhairt ar Bhreandán Ó Beacháin (nó ar a uaigh, ar a laghad), taobh leis an Gravedigger's Arms. Agus tuilleadh a fháil amach fá dhaoine eile atá curtha ansin - scríbhneoirí, ealaíontóirí, Gaeil.  Ba dheas cúpla uaigh eile a aimsiú fosta.


Lá éigin eile. De ghnáth bím faichilleach go leor i reilig. Bíonn siad ciúin de ghnáth, agus bíonn daoine aisteacha iontú (beo) agus ní deas an áit iad do dhuine a bhíonn ag siúl leis/léi féin. Ach bhí an áit plódaithe le turais agus le turasóirí agus cuairteoirí. Idir seo agus an Cháisc beidh go leor ar siúl ann. Cuid mhaith de na himeachtaí is gá áit a chur in airithe roimh ré, ach tá siad aor in aisce. Am maith le spaisteoireacht a dhéanamh.
drámatú ar óráid an Phiarsaigh ag uaigh Uí Dhonnabháin Rosa

Wednesday, 9 March 2016

Fáilte Uí Dhálaigh

Na scríbhneoirí agus an tArdMhéara, Críona Ní Dhálaigh
Bhí an chéad Lá Idirnáisiúnta na mBan i nGaeilge i dTeach an ArdMhéara aréir. Tharla sé mar go bhfuil ardmhéara againn faoi láthair gur bean í a bhfuil a croí istigh i gcur chun cinn na mban, agus gur bean í a bhfuil a croí istigh sa teanga lenar tógadh í - an Ghaeilge.

 Chuir mé aithne ar Chríona blianta fada ó shin. Bhí mé féin ag obair taobh thiar de bheár Chlub an Chonartha san íoslach ag Conradh na Gaeilge ag an am, bhí sí féin ar an  taobh eile den chúntar. Bhí a hathair - Seán Ó Dálaigh - fear lách, séimh - ar an choiste den chlub agus bhí an-bhaint agam leis siúd i reachtáil an bheáir.

Chuaigh Críona leis an pholaitíocht ó shin, mar a rinne go leor daoine a sheas ar an taobh eile den chúntar sin: mo chéile féin (yes, a dhaoine uaisle, tosaíonn an gean is an grá sa Chlub...), Aonghus Ó Snodaigh, Gay Mitchell (a tháinig chuig an Chlub lena chuid Gaeilge a chleachtadh). Bhí Catherine Ardagh ar ranganna ann ar na mallaibh - coinnigh súil uirthi siúd. Buaileann Joe Higgins isteach anois is arís.

Nuair a bhuail mé le Críona roimh an Nollaig, mar sin, ag oíche siamsaíochta i dTeach an ArdMhéara, tháinig an comhrá thart chuig Lá Idirnáisiúnta na mBan. Bíonn smacht cuid mhór ag na hArdMhéaraí ar cén ócáid a chuirtear isteach sa Teach le linn a dtréimhse ardmhéarachta, agus d'iarr mé ar Chríona an raibh rud ar bith beartaithe aici do 8 Márta, Lá Idirnáisiúnta na mBan. Ní raibh aon rud sa dialann go fóill aici. Ach bhí sí ag iarraidh rud éigin bheith ann. 'Ar mhaith leat a reachtáil, a Réaltán?' Cinnte. No probs. Beart déanta. Gaeilge agus mná in aon phacáiste amháin. Maith thú, a ArdMhéara!

ag déanamh réidh don ócáid
Agus d'iarr mé ar mhná de chuid Aontas na Scríbhneoirí an mbeadh spéis acu ann. Thoiligh siad - fiú nuair nach raibh pingin rua i gceist mar tháille na hoíche. Daoine a bhfuil gradaim bainte acu agus cáil orthu - leithéidí Éilís Ní Dhuibhne, Áine Ní Ghlinn, Celia de Fréine. Scríbhneoir Cónaitheach DCU/Colaiste Naomh Pádraig, Anna Heussaf. Údair le taithí i séanraí éagsúla - Áine Ní Mhaoldomhnaigh O'Driscoll, Siún Ní Dhuinn, Éilís Ní Anluain.

'Failte Uí Dhálaigh' a chuir mé ar an oíche mar sin. Dúirt daoine - go leor daoine - gurbh fhearr domh gan é sin a dhéanamh mar gheall ar thoghchán ginearálta bheith san aer. Is le Sinn Féin í Críona. Bíonn craoltóirí cúramach faoi na Sinnéirí, na Finnéirí, na Fiannadóirí agus ha hEileadóirí a choinneáil cothrom lena chéile ó thaobh am craoltóireachta de - rud atá deacair nuair atá an oiread sin Gaeilgeoirí ag páirtí amháin. Chaill muid amach ar go leor poiblíochta mar gheall air sin. Is mór an trua ná níor bhain an oíche le páirtithe ach le siamsaíocht agus le ceiliúradh.

Bean a' tí - Áine Durkin
Is bean í agus is Gael í Críona ar dtús, i m'intinn féin agus in intinn aon duine a bhfuil aithne acu uirthi. Chuir sí an-fháilte romhainn. D'oscail sí na doirse agus a croí agus bhí an-oíche againn. Mar a fheiceann sibh ón ghrianghraf thuas, bhí Bean a' Tí ar a sáimhín só sa pharlús roimh an ócáid féin.
Críona Ní Dhálaigh agus na mná
Bhí lúcháir orm mna óga a fheiceáil - is iomaí ócáid Gaeilge nach mbíonn éinne faoi caoga bliain d'aois le feiceáil. Is cúis dóchais domh chomh maith guthanna óga láidre bheith ann.

Léadh, itheadh, óladh, rinneadh cabaireacht. Éisteadh le Fionn agus Michael ag gabháil ceoil. Mo bhuíochas le gach fear a bhí i láthair, le gach bean a tháinig chuig an ócáid. An chéad cheann de shraith, tá súil agam - ag brath ar thoil an chéad ArdMhéara eile, ar ndóigh!



Sunday, 6 March 2016

Capuchin 400

Maidin Dhomhnach Cásca ag Scoil Éanna



Antoin Daltún, cara le duine de chlann mo phairtnéara, a chuir an t-eolas seo ar fáil faoi thaispeántas atá ar fáil i Scoil na bPiarsach, Scoil Éanna, Rath Fearnáin. D'fhreastail roinnt de chlann mo phairtnéara ar an scoil. Ba é Diarmuid Mac Fhionnlaoich seanathair mo pháirtí, ach bhí sé féin ró-óg don chath. Bhí roinnt acu a bhí páirteach san Éirí Amach, de réir tháin an teaghlaigh.

Tá taispeántas ar leith, Capuchin 400, ar taispeáint sa mhúsaem ach is gá an eochair a iarraidh chuige. Tá sé i halla a bhíonn faoi ghlas de ghnáth,

Beidh an taispeántas ag leanúint go dtí aimsir na Cásca.